داروهای روانپزشکی چیستند؟
داروهای روانپزشکی توسط روانپزشکان تجویز می‌شوند تا به فرد در مدیریت علائم و/یا درمان اختلال روانی کمک کنند. این داروها که داروهای روانگردان نیز نامیده می‌شوند، به درمان بسیاری از بیماری‌هایی که به ظاهر غیرقابل کنترل هستند، کمک می‌کنند. این ایده که داروهای روانپزشکی می‌توانند اعتیادآور باشند، یکی دیگر از پیامدهای انگ موجود در مورد سلامت روان و جستجوی درمان برای آن است.
اولین قدم برای از بین بردن این انگ، یادگیری مبانی علمی مسائل است، نه پیروی از تصورات غلط رایج.
انواع داروهای روانگردان
برخی از انواع رایج داروهای روانپزشکی عبارتند از:
- داروهای ضد افسردگی: این داروها می‌توانند برای اختلالات خلقی ، اختلال وسواس فکری-عملی، اضطراب و اختلالات خوردن تجویز شوند. نمونه‌هایی از داروهای ضد افسردگی شامل SSRIها (مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین) و SNRIها (مهارکننده‌های انتخابی بازجذب نوراپی نفرین) هستند.
- داروهای ضد روان‌پریشی: این داروها برای درمان اختلالات روان‌پریشی مانند اسکیزوفرنی استفاده می‌شوند.
- تثبیت‌کننده‌های خلق: این داروها به افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، اختلال اسکیزوافکتیو و غیره کمک می‌کنند تا نوسانات شدید خلقی را مدیریت کنند.
- آرام‌بخش‌ها: این داروها عملکرد روانی-حرکتی و شناختی شما را کاهش می‌دهند. این داروها که عمدتاً برای اضطراب و بی‌خوابی استفاده می‌شوند، معمولاً به شکل قرص تجویز می‌شوند.
- محرک‌ها: این داروها فعالیت مغز را افزایش می‌دهند و به افراد مبتلا به ADHD کمک می‌کنند.
نکاتی که باید هنگام مصرف داروهای روانپزشکی در نظر بگیرید
- اگر این دارو برای شخص دیگری مؤثر بوده است، به این معنی نیست که برای شما نیز به طور مشابه مؤثر خواهد بود. همه بدن‌ها (و ذهن‌ها) متفاوت هستند و واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهند.
- شما فوراً احساس بهتری نخواهید داشت؛ مدتی طول می‌کشد تا دارو علائم را تسکین دهد. با این حال، برخی داروها، مانند قرص‌های خواب‌آور، ممکن است تسکین سریعی ایجاد کنند.
- نباید به محض اینکه احساس بهبودی کردید، مصرف داروهای خود را قطع کنید. این کار ممکن است منجر به عود یا بازگشت علائم شود. قبل از تغییر هر دوزی با پزشک خود مشورت کنید.
اینکه آیا روانپزشک شما داروهای روانگردان برای شما تجویز خواهد کرد یا خیر، به عوامل مختلفی از جمله اختلال تشخیص داده شده، شدت علائم شما و نحوه تأثیر آنها بر شما بستگی دارد. برای همه افراد دارو تجویز نمی‌شود؛ همچنین ممکن است روش‌های درمانی دیگری مانند روان‌درمانی یا تغییر سبک زندگی به شما توصیه شود.
آیا داروهای روانپزشکی اعتیادآور هستند؟
اعتیاد به عنوان میل غیرقابل کنترل به مصرف چیزی که به طور بالقوه می‌تواند مضر باشد تعریف می‌شود. ویژگی‌های آن شامل هوس‌های شدید، وسواس، از دست دادن کنترل و رفتار تکانشی برای ارضای اعتیاد است. داروهای روانگردان معمولاً این تأثیر را بر افراد ندارند.
همانطور که در DSM-5 و ICD-11 تحت عنوان اختلال مصرف مواد تعریف شده است، اعتیاد علائم متمایزی دارد. این علائم شامل هوس، عدم کاهش مصرف، صرف تلاش اضافی برای به دست آوردن آنچه که امیال شما را برآورده می‌کند و دست کشیدن از سایر چیزهای مهم در زندگی شما می‌شود. این علائم با آنچه فردی که داروهای روانپزشکی تجویزی - مانند داروهای ضد افسردگی - مصرف می‌کند، احساس می‌کند، مطابقت ندارد.
داروهای روانپزشکی منجر به هوس نمی‌شوند. تحمل یا وابستگی - که در آن برای احساس همان "حس خوب" نیاز به افزایش دوز دارید - نیز از اثرات داروهای روانگردان نیستند.
برخی از داروها ممکن است علائم ترک جزئی و موقت مانند سرگیجه، سردرد، حالت تهوع، بی‌خوابی و غیره را تقریباً تا یک هفته پس از قطع دارو ایجاد کنند. این علائم به زودی از بین می‌روند و نشان می‌دهند که این داروها در واقع اعتیادآور نیستند.
با این حال، نباید بدون مشورت با پزشک، مصرف دارو را قطع کنید. قطع ناگهانی دوز مصرفی ممکن است منجر به عود بیماری شود که می‌تواند مضر باشد. اگر می‌خواهید دوز مصرفی خود را تغییر دهید یا در مورد داروهای خود نگرانی دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
چگونه بفهمیم که به داروهای روانپزشکی معتاد شده‌ایم؟
همانطور که در بالا ذکر شد، علائم اعتیاد در افرادی که داروهای روانپزشکی مصرف می‌کنند مشاهده نمی‌شود. اگر چنین داروهایی مصرف می‌کنید و برخی از اثرات زیر را تجربه می‌کنید، در اسرع وقت آن را با روانپزشک خود در میان بگذارید.
- برای رسیدن به همان نتایج قبلی، به مقدار بیشتری از دارو نیاز دارید.
- داروها باعث تغییرات غیرمنتظره در الگوهای خواب یا غذا خوردن می‌شوند.
- شما همراه با داروهای تجویزی، الکل و/یا مواد مخدر مصرف می‌کنید.
- با علائمی مانند تعریق بیش از حد، سردرد، سرگیجه یا تشنج مواجه هستید.
- ۰۴/۰۶/۲۱